۲۰۸ – چگونه الله چیزی می‌آفریند که دوست ندارد؟

۲۰۸ – از شیخ رحمه الله سوال شد: چگونه الله، کوناً چیزی را مقدر می‌کند که دوست ندارد؟

جواب دادند: محبوب دو نوع است:

نوع اول: آنچه در ذات خود، محبوب است.

نوع دوم: آنچه به خاطر دیگری، محبوب است.

آنچه به خاطر دیگری، محبوب است، گاهی در ذات خود، مکروه است. اما به خاطر حکمتی و مصلحتی که در آن نهفته، محبوب است. در این صورت، از یک وجه، محبوب، و از وجه دیگر، مکروه است. مثال آن، این فرموده‌ی الهی است: {وَقَضَيْنَا إِلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ فِي الْكِتَابِ لَتُفْسِدُنَّ فِي الْأَرْضِ مَرَّتَيْنِ وَلَتَعْلُنَّ عُلُوًّا كَبِيرًا}[۱]، یعنی: {و در کتاب (تورات) به بنی‌اسرائیل اعلام نمودیم که دو بار در زمین فساد خواهید کرد و سرکشی بزرگی خواهید نمود}. فساد در زمین، در حد ذاتش نزد الله مکروه است؛ زیرا الله تعالی فساد و مفسدان را دوست ندارد. اما از طرفی، به خاطر حکمت‌هایی که در آن نهفته، نزد الله محبوب است. سرکشی در زمین نیز همین طور است، و مصائبی مانند قحطی، خشکسالی، مرض و فقر را نیز الله تعالی برای بندگانش مقدر می‌کند، با اینکه اینها در حد ذات خود برای الله محبوب نیستند، چون الله دوست ندارد بندگانش را با هیچکدام از اینها اذیت کند. بلکه برای بندگانش خواستار آسانی است. اما به خاطر حکمت‌هایی که بر آن مترتب می‌شوند، آن را مقدر می‌کند. این گونه، از یک طرف محبوب الله بوده و از طرف دیگر، در نزد او تعالی، مکروه هستند. الله تعالی می‌فرماید: {ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ لِيُذِيقَهُمْ بَعْضَ الَّذِي عَمِلُوا لَعَلَّهُمْ يَرْجِعُونَ}[۲]، یعنی: {فساد در خشکی و دریا به خاطر آنچه مردم کرده‌اند، ظاهر شده است تا (پروردگار) سزای بخشی از اعمالشان را به آنان بچشاند}.

اگر گفته شود: چطور می‌شود تصور کرد که چیزی، از یک طرف محبوب و از یک طرف مکروه باشد؟

در جواب گفته می‌شود: این واقعیت است و عقل آن را انکار نکرده و حس نیز، آن را رد نمی‌کند. مثلا انسانی که مریض است، جرعه‌ای دوای تلخ بد بو و بد رنگ به او نوشانده می‌شود. آن را می‌نوشد، در حالی که به خاطر تلخی و رنگ زشت و بوی بدش، از آن بدش می‌آید، و به خاطر شفائی که در آن است، آن را دوست دارد. همچنین پزشک، بیمار را با آهنی که بر آتش داغ شده، داغ می‌کند و بیمار از آن درد می‌کشد. اما این درد، از طرفی مکروه، و از طرفی دیگر، محبوب است.

[۱] – سوره إسراء،آیه «۴».

[۲] – سوره روم، آیه «۴۱».

تعداد بازدید: 2

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

(208) سئل فضيلة الشيخ: كيف يقضي الله كوناً مالا يحب؟

فأجاب بقوله: المحبوب قسمان :

الأول: محبوب لذاته .

الثاني : محبوب لغيره .

فالمحبوب لغيره قد يكون مكروهاً لذاته، ولكن يحب لما فيه من الحكمة والمصلحة ، فيكون حينئذ محبوباً من وجه ، مكروهاً من وجه آخر ، مثال ذلك قوله –تعالى – : (وقضينا إلى بني إسرائيل في الكتاب لتفسدن في الأرض مرتين ولتعلن علواً كبيراً) (سورة الإسراء، الآية “4”) . فالفساد في الأرض في حد ذاته مكروه إلى الله –تعالى – ؛ لأن الله – تعالى – لا يحب الفساد ولا المفسدين، ولكن للحكم التي يتضمنها يكون محبوباً إلى الله ـ عَزَّوَجَلَّ –من وجه آخر ، وكذلك العلو في الأرض ،ومن ذلك القحط ، والجدب ، والمرض ،والفقر يقدره الله – تعالى – على عباده مع أنه ليس محبوباً إليه في حد ذاته ، لأن الله لا يحب أن يؤذي عباده بشيء من ذلك ،بل يريد بعباده اليسر ، لكن يقدره للحكم المترتبه عليه ، فيكون محبوباً إلى الله من وجه، مكروهاً من وجه آخر قال الله –تعالى -: (ظهر الفساد في البر والبحر بما كسبت أيدي الناس ليذيقهم بعض الذي عملوا لعلهم يرجعون) . ( سورة الروم ، الآية “41”)

فإن قيل :يف يتصور أن يكون الشيء محبوباً من وجه ومكروهاً من وجه آخر؟

أجيب : بأن هذا أمر واقع لا ينكره العقل ، ولا يرفضه الحس فها هو الإنسان المريض يعطى جرعة من الدواء مرة كريهة الرائحة ، واللون، فيشربها وهو يكرهها لما فيها من المرارة ، وكراهة اللون ، والرائحة، ويحبها لما يحصل فيها من الفشاء ، وكذا الطبيب يكوي المريض بالحديدة المحماة على النار ، ويتألم منها فهذا الألم مكروه له من وجه ، محبوب له من وجه آخٍر.

مطالب مرتبط:

۲۱۴ – آیا چشم زدن یا چشم خوردن حقیقت دارد؟ درمان چشم زخم چیست؟

۲۱۴ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا چشم زخم به انسان می‌رسد؟ و چگونه معالجه می‌شود؟ آیا پرهیز از آن، با توکل، منافات دارد؟ جواب دادند: نظرم در مورد چشم زخم این است که: چشم زخم حق است و شرعا و حسّا ثابت شده. الله تعالی می‌فرماید: {وَإِنْ يَكَادُ الَّذِينَ كَفَرُوا لَيُزْلِقُونَكَ بِأَبْصَارِهِمْ}[۱]، […]

ادامه مطلب …

۱۹۶ – حکم رضایت به قضا و قدر چیست؟ آیا دعا تقدیر الله را تغییر می‌دهد؟

۱۹۶ – از شیخ رحمه الله از حکم رضایت به قضا و قدر سوال شد؟ و اینکه آیا دعا، آنچه را الله خواسته، تغییر می‌دهد؟ جواب دادند: رضایت به قضا و قدر، واجب است. زیرا جزی از کمال ربوبیت الله تعالی است. بر هر مومنی واجب است که به قضای الهی راضی باشد. اما مَقضی، […]

ادامه مطلب …

۲۰۶ – آیا حدیث احتجاج آدم و موسی، اقرار به احتجاج به قَدَر است؟

۲۰۶ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا در حدیث احتجاج آدم و موسی، اقرار به احتجاج به قَدَر است؟ از این رو که آدم و موسی با هم بحث کردند. موسی گفت: «تو پدر مایی. خود و ما را با بیرون کردنت از بهشت، گرفتار کردی». آدم گفت: آیا به خاطر چیزی مرا […]

ادامه مطلب …

۲۱۱ – پاسخ به شخص گناهکاری که وقتی او را از گناه باز می‌دارند می‌گوید: ﴿إِنَّ اللهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ﴾

۲۱۱ – از شیخ رحمه الله در مورد شخص نافرمانی سوال شد که وقتی او را از گناه، باز می‌دارند، می‌گوید: {إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَحِيمٌ}؟ جواب دادند: وقتی چنین گفت، ما نیز چنین دلیل می‌آوریم: {نَبِّئْ عِبَادِي أَنِّي أَنَا الْغَفُورُ الرَّحِيمُ . وَأَنَّ عَذَابِي هُوَ الْعَذَابُ الْأَلِيمُ}[۱]، یعنی: {بندگان را خبر ساز که من غفور […]

ادامه مطلب …

۱۹۵ – آیا انسان اختیار دارد یا مجبور است؟

۱۹۵ – از شیخ رحمه الله سوال شد: آیا انسان مخیر است یا مسیّر[۱]؟ جواب دادند: سائل باید از خود بپرسد: آیا کسی او را مجبور کرده که این سوال را بپرسد؟ و آیا او خودش نوع ماشینی را که می‌خرد، انتخاب می‌کند؟ و سوالاتی از این دست، و برای او معلوم خواهد شد که […]

ادامه مطلب …

۲۰۱ – چگونه کتاب تقدیر از عمل شخص سبقت می‌گیرد؟

رسول الله صلی الله علیه وسلم می‌فرماید: «همانا شخص، عمل اهل بهشت را انجام می‌دهد، تا جایی بین او و بهشت، جز یک ذرع، فاصله نیست، پس کتابش بر او سبقت گرفته، عمل اهل جهنم را انجام می‌دهد، و وارد جهنم می‌شود، و همانا شخص، عمل اهل جهنم را انجام می‌دهد، تا جایی که بین او و جهنم، جز یک ذرع، فاصله‌ی بیشتری نیست. پس کتابش بر او سبقت گرفته، عمل اهل بهشت را انجام می‌دهد، و وارد بهشت می‌شود»...

ادامه مطلب …