۱۲۰ – از شیخ رحمه الله در مورد عقیده‌‌ی سلف نسبت به قرآن سوال شد.

جواب دادند: عقیده‌‌ی سلف در مورد قرآن کریم مثل عقیده‌ی آنها در مورد سایر اسماء و صفات الله تعالی است و این عقیده‌ای است که مبنی بر دلائل قرآن و سنت است، و همه می‌دانیم که الله سبحانه و تعالی، قرآن را کلام خود توصیف کرده و فرموده که این قرآن، از جانب او نازل شده است. او تعالی می‌فرماید: {وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ حَتَّى يَسْمَعَ كَلَامَ اللَّهِ}[۱]، یعنی: {و اگر کسی از مشرکین از تو پناه خواست، او را پناه ده تا اینکه کلام الله را بشنود}، و بدون شک منظور از کلام الله در اینجا، قرآن است. همچنین او تعالی می‌فرماید: {قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِنْ رَبِّكَ}[۲]، یعنی: {بگو آن را روح القدس از جانب پروردگارت نازل کرده است}، و می‌فرماید: {إِنَّ هَذَا الْقُرْآنَ يَقُصُّ عَلَى بَنِي إِسْرَائِيلَ أَكْثَرَ الَّذِي هُمْ فِيهِ يَخْتَلِفُونَ}[۳]، یعنی: {به راستی این قرآن، بیشتر مواردی را که بنی اسرائیل در مورد آن اختلاف داشتند، برایشان بیان می‌کند}. پس قرآن، هم از لحاظ لفظی و هم از لحاظ معنا، کلام الله تعالی است. الله تعالی آن را حقیقتا تکلم کرده و آن را به جبریل القاء کرده و سپس جبریل آن را بر قلب رسول الله صلی الله علیه وسلم نازل کرده تا اینکه از جمله‌ی انذار دهندگان به وسیله‌ی سخن عربی مبین باشد.

سلف معتقدند که قرآن، نازل شده، و الله عز و جل آن را جدا جدا و بر حسب حکمت الله تعالی، بر محمد صلی الله علیه وسلم نازل فرموده است. نکته‌ی دیگر اینکه نزول قرآن هم بدون سبب و هم با سبب بوده. به این معنی که بعضی از قرآن به خاطر سبب معینی بوده که اقتضا می‌کرده قرآن نازل شود، و بعضی دیگر بدون سبب نازل شده، و بعضی از آن حکایت حالی است که بر رسول الله صلی الله علیه وسلم و اصحاب ایشان گذشته و بعضی از آن نیز بر حسب آنچه اهل علم در این باب ذکر کرده‌اند، در مورد احکام شرعی ابتدایی است.

همچنین سلف می‌گویند که قرآن از الله شروع شده و در آخر الزمان نیز به سوی او باز می‌گردد. این عقیده‌‌ی سلف در مورد قرآن کریم است.

نیز، بر ما مخفی نیست که الله تعالی قرآن را با اوصاف بزرگی توصیف نموده است. آن را حکیم، و کریم و عظیم و مجید نامیده است. این اوصافی که الله تعالی، کلامش را با آن وصف نموده، برای کسی است که در ظاهر و باطن به این کتاب تمسک جسته و به آن عمل کند. زیرا الله تعالی برای چنین کسی آن چنان مجد و عظمت و حکمت و عزت و سلطان قرار می‌دهد که برای آن کس که به آن تمسک نمی‌جوید، نیست. به همین خاطر، از این منبر، همه‌‌ی مسلمانان، چه حکام و چه مردم، و چه علما و چه عوام را دعوت به تمسک به قرآن در ظاهر و باطن می‌کنم تا اینکه عزت و سعادت و مجد و بزرگی در مشارق و مغارب زمین را برایشان به ارمغان آورد، و از الله تعالی می‌خواهم که در تحقیق این خواسته، ما را کمک فرماید.

[۱] – سوره توبه، آیه «۶».

[۲] – سوره نحل، آیه «۱۰۲».

[۳] – سوره نمل، آیه «۷۶».