(۱۰۰۱) سوال: خواهشمندم که جمله‌ی: {وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ} [زخرف: ١٣]:که در سوره‌‌ی زخرف و در این سیاق آمده را تفسیر کنید: {وَالَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ كُلَّهَا وَجَعَلَ لَكُمْ مِنَ الْفُلْكِ وَالْأَنْعَامِ مَا تَرْكَبُونَ * لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَّ تَذْكُرُوا نِعْمَةَ رَبِّكُمْ إِذَا اسْتَوَيْتُمْ عَلَيْهِ وَتَقُولُوا سُبْحَانَ الَّذِي سَخَّرَ لَنَا هَذَا وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ} [زخرف: ١٢-١٣]: (کسی‌که همه‌ی اصناف را آفرید و برای شما از کشتی و چهار پایان مرکب‌هایی قرار داد که سوار شوید. تا بر پشت‌شان قرار گیرید، آنگاه چون بر آنها قرار گرفتید نعمت پروردگار‌تان را یاد کنید، و بگویید: پاک و منزه است کسی که این را برایمان مسخر گرداند و ما توانایی آن را نداشتیم)؟

جواب:

این سخن: {وَمَا كُنَّا لَهُ مُقْرِنِينَ}، یعنی اگر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ آن را برایمان رام نکرده بود ما توان چیره شدن بر آن را نداشتیم. اگر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ شتر را برایت رام نکرده بود، نمی‌توانستی بر آن سوار شوی و آن را به هر سویی که خواستی برانی. به همین خاطر الله سُبْحَانَهُ‌وَتَعَالَىٰ در این آیه به این نعمت اشاره می‌کند: {أَوَلَمْ يَرَوْا أَنَّا خَلَقْنَا لَهُمْ مِمَّا عَمِلَتْ أَيْدِينَا أَنْعَامًا فَهُمْ لَهَا مَالِكُونَ * وَذَلَّلْنَاهَا لَهُمْ فَمِنْهَا رَكُوبُهُمْ وَمِنْهَا يَأْكُلُونَ * وَلَهُمْ فِيهَا مَنَافِعُ وَمَشَارِبُ أَفَلَا يَشْكُرُونَ}[یس: ٧١-٧٣]: (آیا ندیدند که ما برای آنها از آنچه ساخته‌ی دست‌های ماست، چهار پایانی را آفریده‌ایم، پس آنان مالک آن هستند . آنها را برایشان رام کردیم، پس بر بعضی سوار می‌شوند، و از بعضی می‌خورند. برای آنها بهره‌های دیگر و نوشیدنی‌ها در آن است، آیا سپاس نمی‌گویند)؟

واژه‌ی(مُقْرِنِينَ) از ریشه‌ی (قِرنْ) است. کلمه‌ی (أقران) به معنای کسانی که در چیزی با هم مساوی هستند، نیز از همین ریشه است. (قِرنْ) در قوّت و نیرو با تو مساوی است و تو در حد او هستی. اما در قوت با چهارپایان مساوی نیستی لذا نمی‌توانی بر آن چیره شوی.

***