دوشنبه 22 جمادی‌الثانی 1446
۲ دی ۱۴۰۳
23 دسامبر 2024

(۸۰۹) گوش دادن به قرآن از طریق رادیو و غیره

(۸۰۹) سوال: آیا گوش دادن به قرآن از طریق رادیو جایز است؟ مثلا گوش دادن در هنگام رانندگی؟ آیا جایز است شخص در حالی که دراز کشیده به قرآن گوش کند؟ آیا اگر در حین گوش دادن به قرآن، خواب رفت و قرآن در حال پخش باشد، گناهی دارد؟

جواب:

گوش فرا دادن به قرآن عبادت است. چون الله سبحانه و تعالی به آن دستور داده: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ} [اعراف:۲۰۴]: (و آنگاه که قرآن خوانده می‌شود، به آن گوش فرا داده و خاموش باشید كه مورد رحمت قرار گیرید). این عبادت در قرآن به صورت مطلق آمده و مقید به حالت خاصی نشده. بر اين اساس جایز است که انسان در حالت ایستاده و نشسته و خوابیده به قرآن گوش دهد. نیز در حالی که مشغول کار است، می‌تواند به قرآن گوش دهد. اما به شرطی که کار، او را از گوش دادن به قرآن مشغول نکند. در صورتی که کار به خاطر تمرکزی که نیاز دارد، او را مشغول می‌کند، دیگر شایسته نیست به قرآن گوش کند. البته این در صورتی است که اختیار دست خودش باشد. مثل زمانی که دارد از روی نوار به قرآن گوش می‌دهد. در این صورت به او می‌گویم: اگر مشغول کاری هستی که قلبت را مشغول می‌کند، بهتر است اصلا قرآن را روشن نکنی. چون در این شرایط نمی‌توانی هم به کارت برسی و هم به قرآن گوش فرا دهی.

اما به نظرم گوش دادن به قرآن هنگام رانندگی امکان پذیر است. چون رانندگی چیزی نیست که انسان را زیاد مشغول کند. خصوصا در بزرگراه‌ها که انسان از تصادف یا منحرف شدن به چپ و راست نمی‌ترسد.

به هر حال قاعده این است که هر وقت امکان داشتی با حضور قلب به قرآن گوش کنی و از آنچه می‌شنوی نفع ببری، به آن گوش کن و مهم نیست که ایستاده یا نشسته یا خوابیده باشی. زیرا حکم این آیه عام است: {وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ} [اعراف:۲۰۴]: (و آنگاه که قرآن خوانده می‌شود، به آن گوش فرا داده و خاموش باشید که مورد رحمت قرار گیرید).

اما اگر این امکان را نداری، چون قلبت مشغول به کار دیگری است، گوش دادن به قرآن چندان جالب نیست. به دلیل اینکه الله تعالی می‌فرماید: {مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِنْ قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ} [احزاب:۴]: (الله برای هیچ مردی دو قلب در درونش ننهاده است).

***

این صفحه را به اشتراک بگذارید

مشاهده‌ی اصل متن عربی

يقول السائل: هل يجوز أن يستمع الإنسان للقراءة من المذياع أو خلاف ذلك؟ على سبيل المثال عند قيادة السيارة، وهل يجوز أن يستمع للقرآن مضطجعا؟ وهل عليه شيء إن نام أثناء ذلك والقارئ يقرأ؟

فأجاب – رحمه الله تعالى-: الاستماع إلى كتاب الله -عز وجل- عبادة، لأن الله تعالى أمر بها فقال عز وجل: ﴿ وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْهَانُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴾ [الأعراف: ٢٠٤] ، وهذه العبادة – وهي الاستماع إلى كتاب الله – جاءت مطلقة في كتاب الله لم تُقَيَّد بحال دون أخرى، فيجوز للإنسان أن يستمع إلى كتاب الله -عز وجل- وهو قائم أو قاعد أو مضطجع، ويجوز أن يستمع إلى كتاب الله وهو يعمل، لكن بشرط أن لا يُلْهِيَه العمل عن الاستماع، فإن كان يُلْهِيهِ عن الاستماع -وذلك حيث يكون العمل يحتاج إلى تفكير – فإنه لا ينبغي أن يستمع إليه، وهذا إذا كان الأمر بيده واختياره، مثل أن يكون مستمعاً إلى القرآن من شريط تسجيل، فنحن نقول له: إذا كنت مشتغلًا بشغلِ يَشْغَلُ قلبك فالأَوْلَى أن لا تفتح المسجل لتستمع، لأنك في هذه الحال لا يمكنك أن تقبل على عملك مع إقبالك على كلام الله -عز وجل-، لكن الذي يظهر لي أن الاستماع إلى القرآن حال قيادة السيارة يمكن، لأن القيادة لا تشغل الإنسان كثيرًا، لا سيما في الخطوط السريعة التي لا يخشى الإنسان فيها حادثا أو خطأ يمينًا أو شمالًا.

فالقاعدة أنه متی أمكنك الاستماع لكتاب الله على وجه تصغي إليه وتنتفع بما تسمع فاستمع إليه على أي حال كنت قائما أو قاعدًا أو مضطجعا، لعموم قوله تعالى: ﴿ وَإِذَا قُرِئَ الْقُرْهَانُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَأَنصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ ﴾ [الأعراف: ٢٠٤]. أما إذا كان لا يمكنك، لانشغال قلبك بما أنت متلبس به، فلا يحسن أن تستمع إليه، لأن الله تعالى يقول: ﴿ مَا جَعَلَ اللَّهُ لِرَجُلٍ مِّن قَلْبَيْنِ فِي جَوْفِهِ ﴾ [الأحزاب: ٤].

مطالب مرتبط:

(۸۱۰) گوش دادن به قرآن در رادیو و ثواب آن

شنیدن قرآن از طریق رادیو خوب است. اما بهتر این است که شخص خودش قرآن بخواند. تنها در صورتی که بداند با گوش دادن به قرائت دیگران بهتر می‌تواند در کلام الله تدبر نماید، بهتر است چنین کند.

ادامه مطلب …

(۸۰۸) گوش دادن به قرآن از روی نوار

گوش سپردن به قرآن از روی نوار بدون اشکال است. اما اگر خود شخص قرآن را قرائت کند بهتر است. گوش دادن به نوار صورت در صورت ضرورت خوب است.

ادامه مطلب …

کُتُب سِتّة:  شش کتاب اصلی احادیث اهل سنت و جماعت:

صحیح بخاری
صحیح مسلم
سنن ابو داود
جامع ترمذی
سنن نسائی
سنن ابن ماجه